Het ziekteverzuim onder werknemers liep vorig jaar op tot 4,8 procent en dat komt onder meer doordat steeds meer mensen uitvallen met psychische klachten. Een burnout duurt in Nederland inmiddels gemiddeld 279 dagen. Maar hoe herken je te veel stress bij collega’s of werknemers? Ellen Botman, stress-expert en CEO van Happy Brain Clinics, deelt vier tips voor om te veel stress tijdig te herkennen en vier tips om burnouts te voorkomen.

Het deel van de hersenen dat voor zelfreflectie zorgt, raakt als eerste beschadigd bij langdurige stress. Daardoor ziet drie op de vier werknemers een burn-out zelf niet aankomen. Leidinggevenden en collega’s hebben dus een belangrijke taak: zorg dat je gedragsveranderingen door langdurige stress op tijd signaleert en bespreekbaar maakt. Ook kunnen organisaties nog meer inzetten op het voorkomen van psychisch verzuim. Dat moet helpen om het aantal burnouts terug te dringen.

Vier tips om burnouts tijdig te herkennen

1. Van vakantie naar vakantie
Merk je dat dat iemand vaak vakantiedagen opneemt om bij te komen? Of dat hij zich van vakantie naar vakantie sleept, maar niet uitgerust is als hij weer moet beginnen? Dan is diegene hard op weg naar een burn-out, want het laat zien dat de medewerker de stress niet meer krijgt weggemanaged. En dat is niet gezond.

2. Korter lontje
Iemand die langdurig stress ervaart, is vaak sneller geïrriteerd. Heeft een collega al langere tijd een korter lontje? Dan ervaart iemand een ongezonde hoeveelheid stress.

3. Besluiteloosheid
Langdurige stress zorgt voor een warboel in je hoofd en een gebrek aan relativeringsvermogen. Daardoor lijken de kleine hobbels al grote bergen. Een knoop doorhakken kan als een ware beproeving aanvoelen. Besluiteloosheid is een subtieler burn-out-signaal.

4. Verslavingsgevoeligheid
Iemand die langdurig onder stress staat, kan de neiging hebben om te vluchten, bijvoorbeeld in overmatig gamen, drank of drugs. Neem je onder werktijd een alcohollucht waar bij een collega, dan is dat een overduidelijk signaal.

Vier valkuilen bij het voorkomen van burnouts 

1. Burnout taboe
Bij veel bedrijven leeft het idee dat je na een burnout nooit meer de oude wordt. Dat is onzin, je komt er met de juiste behandeling juist sterker uit. Maak werkstress en burnouts bespreekbaar en zorg dat er sneller en beter wordt behandeld.

2. Wiel opnieuw uitvinden
Veel managers vinden het wiel telkens opnieuw uit als het gaat om welke aanpak het meest effectief is. Dat komt omdat er op bedrijfsniveau weinig kennis gedeeld wordt over de gekozen aanpak. Er is tegenwoordig geen divisie zonder psychisch verzuim, dus is het nodig om kennis te delen.

3. Alleen werkomstandigheden aanpakken
Stress heeft altijd meerdere oorzaken. Een werknemer verzuimt nooit omdat hij of zij te veel werk heeft, er speelt altijd meer. Daarom is het belangrijk om bij iedere medewerker een aanpak op maat te hanteren. Richt je bij de aanpak van een burnout of andere vormen van psychisch verzuim dus niet alleen op de werkomstandigheden.

4. Geen ROI van verzuim-aanpak
Een bedrijf met 1.000 werknemers en een ziekteverzuim van 5 procent maakt jaarlijks 1,2 miljoen euro aan kosten, exclusief de kosten voor productieverlies en vervanging van werknemers. Bepaal wat de Return On Investment van een verzuimaanpak is, zodat duidelijk wordt dat verzuimpreventie geen kostenpost maar besparing is.

Managers online op 9 februari 2023